سنایی: شاید تا چند وقت دیگر تعهدی برای ایران در برجام باقی نماند - رپید دانلود

مهدی سنایی در آخرین مصاحبه خود به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه به تشریح ابعاد روابط دو کشور پرداخت و در عین حال در مورد آینده برجام هم گفت که اقدامات آمریکا و بی عملی اروپا می تواند این توافق را از بین ببرد.

وی که با نشریه کامرسانت گفت وگو می کرد، در پاسخ به این سؤال که آیا روسیه به قدر کافی برای حفظ توافق هسته ای با ایران تلاش کرده، گفت: روسیه و چین از منظر مالی احتمالا می توانند کارهای بیشتری برای حمایت از ایران انجام دهند. اما از منظر سیاسی، آن ها، به خصوص روسیه، در حمایت از ما بسیار فعال هستند. روسیه در شکل گیری و انعقاد برجام نقشی فعال داشت و تا همین امروز به حفظ این توافق ادامه می دهد. مسکو خروج یکجانبه آمریکا از برجام را به شدت محکوم کرد و از ساز و کار اینستکس که کشورهای اروپایی برای معامله با ایران ایجاد کردند، حمایت کرد، هرچند که این ساز و کار هنوز عملیاتی نشده است.

وی افزود: کشورهای اتحادیه اروپا بسیار منفعل هستند. روسیه مهمترین شریک ایران در این توافق بوده و هست. انتظار داریم همکاری های کنونی ایرانی-روسی در چارچوب اجرای برجام خصوصا در تأسیسات هسته ای فردو ادامه یافته و حتی گسترش یابد.

سنایی ادامه داد: اما در ارتباط با اقدامات ایالات متحده و بی عملی اتحادیه اروپا، شورای امنیت ملی ایران تصمیم گرفت که ایران به مرور و در بازه های 60 روزه تعهد خود به برجام را کاهش دهد. این احتمال وجود دارد که بعد از چند دوره کاهشی دیگر، عملا هیچ تعهدی برای آنکه ایران به آن پایبند باشد، باقی نماند.

تحول در روابط ایران و روسیه

سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه در بخش دیگری از این مصاحبه به روابط گسترده و عمیق میان دو کشور پرداخت و گفت این رابطه از سال 2013 به بعد متحول شده است.

وی گفت: اگر تصویر کلی را ببینید، امکان ندارد که متوجه این تغییر قابل توجه نشوید. رابطه ما در تمام حوزه ها عمیق تر و فشرده تر شده است. هیچ حوزه ای نبوده که در آن این تحول مثبت رخ نداده باشد. آن زمان چه اتفاقی افتاد؟ روسیه تصمیم گرفت سامانه پدافند هوایی اس-300 را که پیش از آن وعده داده بود و پول آن را هم دریافت کرده بود، به ایران تحویل ندهد. اما بعد از آن یک مرحله تازه در رابطه دوجانبه آغاز شد که شاخصه های آن گفت وگو، همکاری و فهم متقابل بود.

سنایی ادامه داد: این سطح از تماس ها بین سران دو کشور هرگز سابقه نداشته است. در طول کل این رابطه 500 ساله. از سال 2013، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه سه بار به ایران سفر کرده و حسن روحانی رئیس جمهور ایران هم پنج بار [به روسیه رفته است]. در 6 سال گذشته، دو رئیس جمهور 17 بار با یکدیگر دیدار کرده اند. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه [ایران] 26 بار به مسکو سفر کرده است. روابط بین مجلسی هم به میزان قابل ملاحظه ای تقویت شده است. اکنون رؤسای مجلس دو کشور مرتبا با یکدیگر دیدار می کنند، در حالی که این در گذشته هرگز اتفاق نمی افتاد. در سطح شورای امنیت ملی دو کشور هم گفت وگویی نزدیک شکل گرفته است. کمیسیون بین دولتی به شکل مثمر ثمر در حال فعالیت است و بین دو منطقه روابط مداوم وجود دارد. روابط علمی و فرهنگی تشدید شده و گردشگری هم در آستانه تقویت است.

وی افزود: در حوزه مالی هم تحولات مهمی رخ داده، همین طور در حوزه همکاری های فنی نظامی، به ویژه اینکه سامانه اس-300 هم تحویل داده شد. سفارت ایران در روسیه تلاش کرد به این فرایند کمک کند.

دلایل بهبود روابط دو کشور

این دیپلمات ایرانی در پاسخ به این سؤال که آیا تقابل با غرب عامل گرم شدن این روابط بوده، گفت: فکر نمی کنم دلیل اصلی آن تقابل میان روسیه و غرب بوده باشد. افزایش گفت وگو میان ایران و روسیه مدت ها پیش از آن آغاز شده بود که، ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه روسیه تحریم اعمال کردند.

وی ادامه داد: من ارتقاء روابط را ناشی از چند دلیل می دانم. اولا، اراده سران دو کشور که تصمیم گرفتند که اکنون زمان آن است که از بیانیه، به سمت عمل کردن برویم. ثانیا، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که تعامل ایران با دیگر کشورها را تسهیل کرد.

سنایی افزود: پیش از آن، روسیه بیش از حد وابسته به غرب بود. چه از لحاظ سیاسی و چه از منظر مالی. این کشور تا چند سال پیش لبنیات و گوشت مورد نیاز خود را عمدتا از کشورهای غربی می خرید، اما اکنون به همسایگان دیگرش، از جمله در جنوب، می نگرد.

او درمورد همکاری های منطقه ای دو کشور از جمله درسوریه، گفت:روسیه درهمکاری های منطقه ای هم نقشی مثبت و مثمر ثمر ایفا کرد،ازجمله درسوریه. ببینیدما چه دستاوردی داشتیم؟ تقریبا تمام اراضی عراق و سوریه تحت کنترل تروریست ها قرار داشت. و حالا در چه وضعیتی هستند؟ بازیگران خارج از منطقه هم برای سوریه طرح هایی داشتند: آن ها می خواستند دولت قانونی سوریه را سرنگون کنند. اما مجبور به عقب نشینی شدند.

سفیر ایران در روسیه با اشاره به گفت وگوهای آستانه که با مشارکت ایران، روسیه و ترکیه شکل گرفته و به مذاکرات مستقیم دولت و معارضین منجر شده، این فرایند را یکی از نتایج همکاری های تهران و مسکو توصیف کرد و گفت: برقراری صلح و ثبات در سوریه کمکی مهم به امنیت کل منطقه است.

دیدگاه مشترک به نظم جهانی

او در مورد اختلاف نظرهای احتمالی میان ایران و روسیه نیز گفت: واقعیت این است که وجود اختلاف نظر در مورد برخی موضوعات، طبیعی است. هر کشور منافع ملی خودش را دارد و این یک واقعیت است. اما مسئله اصلی این است که دو کشور آماده همکاری و کنار آمدن هستند. ما رویکردی مشابه با هم داریم و به همین دلیل می توانیم به تفاهم برسیم. ما با مداخله از خارج از منطقه، استانداردهای دوگانه و جهان تک قطبی مخالف هستیم.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران نشان داده است که قابل اتکاترین متحد روسیه در خاورمیانه است. دیگر بازیگران این منطقه، متحدان آمریکا و بلوک غرب هستند و روسیه نمی تواند با آن ها همکاری راهبردی ایجاد کند. ما رویکردی مشترک در قبال نظم جهانی داریم که همین امر ما را به هم نزدیک تر می کند، خصوصا اکنون که هر دو کشور تحت تحریم های یکجانبه غرب قرار دارند.

در ادامه مصاحبه، از سنایی درباره روابط مالی دو کشور و دلایل عدم رشد قابل قبول سطح تجارت میان دو کشور سؤال شد. او گفت: سطح اسنادی روابط مالی شکل گرفته است: ما هرآنچه را که باید امضا می شده، امضا کرده ایم. ما تمام اسناد مبنایی برای همکاری فشرده را داریم، به عنوان نمونه همکاری های گمرکی، حفاظت از سرمایه گذاری و تأییدیه محصولات. با این وجود، اقتصاد، واقعا نقطه ضعف روابط دوجانبه ما باقی مانده است. این امر تا حدی به دلیل این واقعیت است که هم ایران و هم روسیه کشورهای صادرکننده انرژی هستند. افزایش سطح تجارت در چنین شرایطی ساده نیست.

لزوم بهبود روابط مالی

وی افزود: اما شرایط به مرور در حال بهبود است. افزایش 70 درصدی تجارت میان دو کشور در سال گذشته، نشانه ای از این امر است. پیروز ترین پروژه ها، با مشارکت شرکت های دولتی اجرا شده است. در سال 2014، رؤسای جمهور دو کشور توافق کردند که یک وام دولتی روسی چندین پروژه از زمینه انرژی و حمل و نقل را در این تأمین مالی کند. فازهای دوم و سوم نیروگاه هسته ای بوشهر هم در حال ساخت است. خط آهن گرمسار-اینچه برون هم در حال برقی شدن است. ساخت چهار بخش نیروگاه حرارتی بندر عباس هم در حال پیشرفت است. علاوه بر این، روسیه در حال صادرات واگن قطار به ایران است. کارهای مقدماتی برای استفاده فعالانه تر از پول ملی دو کشور در تراکنش های متقابل هم در حال انجام است. ایران با اتحادیه مالی اوراسیایی هم توافقنامه منطقه آزاد تجاری امضا کرده است.

سنایی ادامه داد:اما قطعا این ایده آل نیست. ظرفیت ما به مراتب بیشتر است. مسئله اصلی این است که شرکت های خصوصی مثل شرکت های دولتی متمایل به همکاری نیستند. و حالا که ایالات متحده ایران را به تحریم های بیشتر تهدید می کند، شرکت های روسی،شرکت هایی که پیش ازاین برای همکاری با شرکای ایرانی تمایل نشان داده بودند، درحال تجدید نظر در طرح های خود هستند. ما سفرها، جلسات و سمینارهای متعددی برای گردهم آوردن کارآفرینان برگزار کرده ایم... اما امیدوارم که با پیوستن ایران به منطقه آزاد تجاری اتحادیه مالی اوراسیایی، اوضاع بهبود یابد.

وی در پایان در پاسخ به اینکه چرا هدف تجارت 70 میلیارد دلاری بین دو کشور محقق نشده، گفت: بله، طرح های فوق العاده ای وجود داشته، اما همه چیز عملی نشده است. امیدوارم که نزدیک شدن ایران و اتحادیه مالی اوراسیایی به افزایش روابط مالی ایران و روسیه شتاب دهد.

23311