دو گانه برنده و بازنده در صفوف فروش سهام - رپید دانلود

به گزارش دنیای اقتصاد؛ به نظر می رسد در مواجهه این دو گروه آنچه دعوا ها را عمیق تر نموده تشدید فشار فروش در روز های بعدی معاملات است که به سبب صف نشینی در هر روز تشدید می گردد.

عقلانیت یا هیجان؟

رفتار عقلایی؛ این واژه ای است که در بسیاری از متون مالی تبیین و تعریف شده است. این واژه به آن معناست که هر انسانی در جریان تعامل مالی خود با محیط و انتخاب کالا ها و خدمات یا هر آنچه با پول قابل معاوضه است مانند سایر دارایی ها نظیر سهام صورتی از عقلانیت را به خرج می دهد که در آن خدشه ای از کج رفتاری و احساسات زدگی وجود ندارد. با این حال آنچه در عمل اثبات شده حکایت از آن دارد که انسان مالی به عنوان انتخاب نماینده میان مجموعه ای از کالا ها و خدمات که مطلوبیت های متفاوتی را برای او حاصل می کند همیشه به گونه ای عمل نموده که حداقل بخشی از انتخاب های او اسیر احساس هیجان یا حتی نابخردی بوده است.

این نابخردی اگر چه در بسیاری از زمینه ها حین وقوع قابل بحث و آنالیز است با این حال در بعضی از موارد نیز آن چنان که در ابتدا به نظر می رسد واضح نمی کند. چند وقتی است که بازار سهام درگیر فروش های هیجانی شده و بسیاری از تحلیلگران با توجه به اینکه فرایند کلی بازار سرمایه در طول سال های گذشته به لطف کاهش ارزش پول ملی صعودی بوده است مردم را از فروش سهام خود منع می نمایند.

این کارشناسان در سخنان خود به میزان فروش سهام اشاره می نمایند و تغییر بعضی از قیمت ها در بازار های جهانی را دلیلی برای ارزندگی سهام می دانند. از طرفی با اشاره به این نکته که نقدینگی وارد شده در ماه های ابتدایی سال و تا نیمه مرداد سبب شده تا بسیاری از فعالان تازه وارد به بازار سرمایه از تجربه کافی برخوردار نباشند فروش آن ها را ناشی از نبود درک صحیح از شرایط بازار و ساز و کار آن می دانند.

با این حال آنچه به نظر می رسد فراموشی این نکته است که هرکدام از فعالان بازار این حق را دارند تا با توجه به صلاحدید خود، تغییرات لازم را در ترکیب دارایی های خود اعمال نمایند و اگر احتیاج بود به شناسایی سود یا زیان بپردازند. هنوز این دسته از فعالان بازار که در چند روز گذشته به محکوم کردن فروشندگان پرداختند معین ننموده اند که چرا در منفی های اندک بازار همین افراد از لزوم شناسایی سود صحبت می نمایند و کاهش های کوچک را این گونه توجیه می نمایند، اما با افزایش فشار فروش بخش عظیمی از بازار سرمایه به بی خردی محکوم می گردد.

هر کسی از ظن خود می فروشد

نگاهی به تغییرات بازده سرمایه در بورس و فرابورس حکایت از آن دارد که رشد تند و تیز قیمت ها در پنج ماه نخست امسال سبب شده تا بسیاری از سرمایه گذاران در مقایسه با مختصات اقتصاد ایران، شرایط مالی و فرایند بازار های موازی سود های هنگفت کسب نمایند. این در حالی است که طی این مدت بازار هایی نظیر ارز، طلا و سکه نسبت به بورس بازده چندانی نداشتند و همین امر سبب شده بود تا سهولت معاملات در کنار عدم احتیاج به ثروت بالا شرایط را برای رونق بازار سرمایه فراهم کند.

این رویکرد موجب شد تا به فراخور شرایط بازار سرمایه عده ای که در طول این دوسال گذشته صبر پیشه نموده بودند بازدهی دور از انتظار کسب نمایند؛ بازدهی که حالا در بعضی موارد از هزار درصد فراتر رفته و حتی تغییر رویکرد برای دارندگان سهام را منطقی می کند.

آنالیز کلی از قیمت سهام طی روز های گذشته به خوبی نشان می دهد که افت شاخص کل بورس از سقف 2 میلیون و 103 هزارو311 واحدی که در میانه معاملات 19 مرداد ماه به ثبت رسیده است تا یک میلیون و 608 هزار و 467 واحد در روز دو شنبه، کاهشی 5/ 23 درصدی را در نماگر اصلی بازار رقم زده است.

سقوط آسان، اما سر به سر شدن سخت

در طول همین مدت بعضی نماد ها تا بیش از 60 درصد اصلاح قیمت را شاهد بوده اند. با آنالیز جزئیات آن در بازار سهام قیمت های کاهش یافته این سوال مطرح می گردد که آیا در نماد های کوچک یا آن هایی که در طول چند ماه گذشته شاهد ورود سنگین نقدینگی بودند همنوایی با سخنان کارشناسان و اتخاذ سعه صدر امری منطقی است؟

نگاهی به رفتار سرمایه گذاران در نماد هایی از این دست به خوبی نشان می دهد که رویکرد آن ها نسبت به تغییرات ایجاد شده و زیان وارد شده به اعتماد عمومی در دو هفته اخیر آنچنان بیراه نبوده و بسیاری از آن ها در مواجهه با صف های فروش اگرچه هیجانی عمل می نمایند، اما تصمیماتی ناشی از نبود درک صحیح را در فروش های خود ندارند.

یافته ها حاکی از آن است که در طول روز های گذشته بیشترین ریزش به نماد نوین اختصاص داشته که 7/ 57 درصد از قیمت آن روی تابلوی معاملات کاسته شده است. اگر بخواهیم این عدد را برای درک بهتر رند کنیم، نمادی که در روز های گذشته 60 درصد از بهای خود را از دست داده است، هرچند فرایند بازار در ادامه نیز با قدرت صعودی گردد احتیاجمند رشدی 150 درصدی برای بازپس دریافت سرمایه خود نسبت به روز قبل از کاهش است.

صبر بیشتر به چه قیمتی؟

این رقم برای سهمی که فرضا 70 درصد عقب نشینی داشته به 233 درصد می رسد. در واقع قاعده سود مرکب سبب می گردد تا هر چه کاهش بیشتر باشد، جبران زیان نیز سخت تر گردد. قضیه، اما برای آنان که با فاصله های بسیار از تاریخ آغاز ریزش ها یعنی نوزدهم مرداد سرمایه گذاری نموده اند اندکی بغرنج تر است.

شخصی که در نخستین روز معاملاتی امسال یعنی پنجم فروردین ماه، هر سهم فولاد را به قیمت 439 تومان خریداری نموده تا ابتدای مرداد ماه که هر سهم فولاد به قیمت 2 هزار و 482 برسد سودی 465 درصدی را به دست آورده بود. این در حالی است که حالا افت قیمت فولاد به سطح 1670 تومان (32 درصد از سقف یاد شده) برابر است با 185درصد سرمایه اولیه فردی که در روز نخست سال پول خود را در سهام شرکت فولاد مبارکه سرمایه گذاری نموده است.

این امر نشان می دهد که به رغم اعتراضات و گلایه های متعدد این رفتار برای فردی که نگاه کوتاه مدت به بازار سرمایه داشته امری معقول است. اما برای سایرینی که برای بلند مدت در بازار حضور دارند چطور؟

با کمی موشکافی می توان دریافت که فراریان امروز بازار سرمایه عظیم ترین جاماندگان از این بازار در بلند مدت خواهند بود. افراد یاد شده اگرچه این روز ها را با آرامش خاطر نسبت به حفظ سرمایه خود به خاتمه می برند، اما با نگاه بلند مدت در اقتصاد تورمی ایران قافیه را به کاهش ارزش پول خواهند باخت مگر اینکه بازاری بهتر از بازار سرمایه بیابند که آن هم بر پایه آمار و ارقام به ثبت رسیده در طول سال های اخیر امری بعید است.