علل و راه چاره مسمومیت غذایی در فصل تابستان - رپید دانلود

علل و راهکار مسمومیت غذایی در فصل تابستان

مصاحبه با خانم دکتر فاطمه فرهمند، فوق تخصص بیماری های گوارشی بچه ها

به گفته متخصصان، ویروس ها شایع ترین علت بروز اسهال و استفراغ هستند که اغلب بر روی مواد غذایی فاسد رشد می نمایند و موجب مسمومیت غذایی می شوند. از طرف دیگر، اغلب مسمومیت ها در فصل تابستان بروز می نماید و بیش از همه، بچه ها در معرض ابتلا قرار می گیرند. از طرفی، سالانه بیش از10 میلیون نفر در کشور ما دچار مسمومیت های غذایی می شوند که 90 درصد این مسمومیت ها با عوامل عفونی بسیار خطرناک همراه است و 10 درصد دیگر آن حتی می تواند کشنده باشد. بعد از خواندن این مقدمه، مصاحبهی ما را با دکتر فاطمه فرهمند، فوق تخصص بیماری های گوارشی بچه ها و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در همین رابطه بخوانید.

خانم دکتر! علل شیوع مسمومیت ها در فصل تابستان چیست؟

ویروس ها از جمله عواملی هستند که موجب بروز مسمومیت های غذایی می شوند که البته انواع مختلفی هم دارند. علاوه بر این، برخی مسمومیت ها هم بر اثر عوامل باکتریایی به وجود می آیند. مثلا مسمومیت باسالمونلا در اثر مصرف تخم مرغ فاسد ایجاد می گردد. مسمومیت با شیگلا بر اثر مصرف سالاد و مسمومیت با باسیل ها بر اثر مصرف برنج پخته ای که مدت زیادی در دمای اتاق نگهداری شده است، به وجود می آید.

این مسمومیت ها بیشتر با چه علایمی بروز می نمایند؟

بیماران اغلب با علایم اسهال، استفراغ، از دست دادن مایعات بدن، خشکی مخاط، بی حالی و تب و لرز به مراکز درمانی مراجعه می نمایند. این علایم معمولا از نیم تا سه ساعت بعد از خوردن غذای آلوده ایجاد می گردد و اولین قدم درمان، اصلاح آب و الکترولیت ها است تا حجم آب و الکترولیت از دست رفته بدن جبران گردد.

اصلا چرا مسمومیت غذایی بیشتر در فصل تابستان دیده می گردد؟

رعایت نکردن مسایل بهداشتی در تهیه، توزیع و مصرف موادغذایی و به خصوص بی دقتی در نگهداری صحیح موادغذایی در منازل مهم ترین عامل بروز مسمومیت های غذایی است و گرمای هوا این موضوع را تشدید می نماید. البته باید این نکته را در نظر داشت که تمام موادغذایی در فصل تابستان خطرناک نیستند؛ بلکه تنها برخی از این مواد غذایی در اثر شرایط موجود مانند نوع ماده غذایی و گرمای هوا امکان آلودگی و باکتری زایی دارند. مواد غذایی مانند گوشت، مواد لبنی، انواع سس ها، کنسروها و... از جمله این مواد هستند.

چرا بچه ها بیشتر از عظیمسالان در معرض خطر قرار دارند؟

شدت مسمومیت با توجه به علت بروز و بعلاوه سن و شرایط سلامت بدن افراد مختلف، فرق دارد؛ به طوری که این علایم در سالمندان و نوزادان می تواند خطرناک تر باشد. اما به هر حال، تابستان، فصل مسافرت است و در آن، شرایطی فراهم می گردد که بیماری هایی نظیر مسمومیت غذایی، اسهال و استفراغ، بیماری های عفونی دستگاه گوارش، تب حصبه، وبا، تب مالت و... به وسیله مواد غذایی منتقل می گردد. بچه ها در برابر مسمومیت غذایی آسیب پذیرترند و مهم ترین عوامل بروز مسمومیت غذایی رعایت نکردن مسایل بهداشتی در زنجیره مصرف، توزیع و نگهداری صحیح مواد غذایی است. البته بسیاری از میکروب ها و ویروس های دیگر هم می توانند سبب بروز اسهال و استفراغ شدید در بچه ها شوند که هیچ ارتباطی با مسمومیت غذایی ندارند.

چگونه می توان فهمید که اسهال و استفراغ کودک به علت مسمومیت غذایی هست یا نه؟

اغلب نشانه ها و علایم عفونت های گوارشی به فاصله یک تا دو روز ظهور می نماید که شامل استفراغ، تب و اسهال است. در برخی مواقع بی اشتهایی، دل پیچه و در صورت ادامه کاهش وزن به علت کاهش مایعات و از دست دادن آب بدن هم مشاهده می گردد.

بعد از بروز اسهال و استفراغ ناشی از مسمومیت غذایی چه باید کرد؟

استفراغ در 24 ساعت اول بلامانع است و در پی آن، سموم از بدن دفع می گردد. چنانچه تب و استفراغ همراه با هم باشد و در پی آن، اندازه آب هدررفته کم یا میانه باشد، می توان از قطره استفراغ و مایعاتی نظیر او .آر. اس. یا دوغ بدون گاز و خنک استفاده کرد. مصرف این مواد باید کم کم و به تدریج باشد. برای درمان اسهال و استفراغ به بچه ها عظیم تر هم می توان کمی هویج، ماست کم چرب و اندازهی گوشت مرغ بدون چربی داد. باید تاکید کنم که برترین درمان در روزهای اول جبران کمبود مایعات بدن است اما در صورتی که کمبود آب بدن شدید باشد، سرم درمانی مناسب است. البته تجویز آنتی بیوتیک برای درمان اسهال و استفراغ باید زیرنظر پزشک انجام گردد اما در بیشتر موارد تجویز آنتی بیوتیک ضروری نیست.

آیا فساد مواد غذایی و مسموم بودن آنها با چشم قابل تشخیص است؟

همواره نه؛ اما به هر حال، تغییر رنگ و بوی ترشیدگی می تواند نشانه فاسد شدن غذا باشد. از طرفی، کنسروها در صورت فاسد شدن باد می نمایند، فرو می فرایند یا تاب برمی دارند. برای پیشگیری از بوتولیسم که نوعی مسمومیت غذایی خطرناک و کشنده است، حتما باید به یاد داشته باشید که کنسرو را به مدت 20دقیقه در آب بجوشانید. غذاهای آب دار مثل خورش و سوپ را هم باید قبل از مصرف 10 تا 15 دقیقه جوشاند. شیر پاستوریزه را هم باید به مدت 10 دقیقه جوشاند و در صورتی که می خواهید آن را به صورت خنک در تابستان مصرف کنید، باید به تاریخ مصرف آن توجه کنید.

مسمومیت ها چگونه درمان می شوند؟

اغلب مسمومیت های غذایی احتیاج به درمان خاصی ندارند اما نکته ای که در این بیماری بسیار مهم است، از دست رفتن اندازه زیادی از آب بدن و بعلاوه ضعف بنیه است. در این بیماری، بچه ها خیلی آسان آب بدن شان را از دست می دهند که نوشیدن اندازه فراوان مایعات یاری زیادی به درمان می نماید. در عین حال، برای توقف استفراغ یا اسهال، خوراندن داروهای خودسرانه به بیمار ممنوع است زیرا علایم بیماری می تواند دوره ابتلا را طولانی تر کند. البته در صورت وجود اسهال، آب خالی توصیه نمی گردد؛ چرا که خوراندن آب هم در صورت رعایت نکردن نکات پزشکی می تواند عوارض خطرناکی به وجود آورد. آبی که نمک در آن باشد و دوغ بیشتر توصیه می گردد.

چگونه می توانیم از بروز مسمومیت های غذایی در تابستان پیشگیری کنیم؟

مصرف غذاهای مانده، حرارت ندادن کافی غذاها، مصرف تخم مرغ نیم پز، بستنی غیرپاستوریزه، سالادالویه، شیرینی های تر و خامه ای و آب های آلوده، به ویژه در مسافرت، از جمله مواردی است که مسمومیت غذایی ایجاد می نماید. برخی افراد در مکان های تفریحی و گردشی از آب رودخانه ها برای شستن دست و صورت یا ظروف استفاده می نمایند، در صورتی که تعیین نیست از مبدا تا محلی که فرد قرار گرفته است، آلودگی های فراوانی وارد آب شده باشد. از سوی دیگر استفاده از محصولات مزارع، سبزیجات و صیفی جات هم از جمله مواردی است که احتمال بروز بیماری های عفونی و گوارشی را فراهم می سازد. به همین علت من توصیه می کنم مردم موقع مسافرت حتی الامکان از غذاهای سالم و مفید که در خانه تهیه شده استفاده نمایند و کمتر به سراغ غذاهای رستوران های غیربهداشتی و غذاهای آماده بفرایند. مواد غذایی حاوی پروتئین و چربی دارای طیف وسیعی از میکروب های عفونی است. برای جلوگیری از ابتلا به مسمومیت غذایی باید اقدامات لازم انجام گردد و مواد غذایی حتما در یخچال قرار بگیرند.

با تماشا چه علایمی حتما باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت وجود خون در مدفوع، استفراغ و تب بالا (5/38 درجه) یا در مواردی که علایم بیش از یک روز طول بکشد، باید حتما به پزشک مراجعه گردد.

منبع: www.salamat.com

منبع: راسخون