دشتستان و تنگستان؛ قلب اقتصاد ایران
به گزارش رپید دانلود، لهجه مردم شهر دشتستان خیلی شبیه به گویش مردم استان لرستان است و دلیل آن هم این است که این شهر با استان لرستان همسایه است. شغل دشتستانی ها از قدیم کشاورزی بوده و برترین محصول این منطقه خرما است که این فرآورده باعث رونق مالی شهر شده است.
موقعیت جغرافیایی شهرستان دشتستان
شهرستان دشتستان در قسمت شرق بوشهر واقع شده است که از ناحیه مغرب به شهرستان بوشهر و تنگستان، از بخش جنوب به شهرستان دشتی، از قسمت شمال غرب به شهرستان گناوه و از شرق و شمال شرق وز به استان فارس متصل شده است.
تاریخچه شهر دشتستان
یکی دیگر از شهرهای قدیمی و باستانی جنوب ایران، دشتستان است و کارشناسان نام آن را دستقان گذاشته و به علت آب وهوای گرمی که دارد، این شهر را بخشی از استان فارس می دانند. گفته می گردد فردی به نام اصطخری، شهر دشتستان را جزو کوره های استان فارس معرفی نموده است. در سال 1385 بر اساس گزارش مأموران اداره سرشماری، جمعیت شهر دشتستان 226905 هزار نفر اعلام شد و بعد از5 سال یعنی در سال1390، اداره سرشماری جمعیت این شهر را 229897هزار نفر اعلام نمود.
جاذبه های قدیمی و سیاحتی شهر دشتستان
شهرستان دشتستان جاذبه های تاریخی و سیاحتی متعددی دارد. تل خندق در دشت دهرود، تل مر، کاخ زمستانی کورش در شهر برازجان، شهر تاریخی توز یا توج، گور دختر که آرامگاه دختر کورش در آنجا بناشده است، کاروانسرای مشیرالملک،کوشک اردشیرخان ساسانی ملقب به اردشیر بابکان و آتشکده ای که در همسایگی تل خندق وجود دارد. بعضی از این بناها نزدیک شهر برازجان قرار دارند و بعضی هم داخل شهرستان دشتستان طراحی و ساخته شده اند.
آرامگاه دختر کوروش
گفته می گردد مقبره دختر کوروش بزرگ، واقع در دهکده پشت پر، از شهرستان های دشتستان، ساخته شده و طبق اسناد برجای مانده، قدمت این بقعه مربوط به دوران حکومت هخامنشیان است. گویا آرامگاه دختر کوروش مانند بقعه کوروش کبیر طراحی و ساخته شده است. محققان بر این باورند که این مقبره در اواخر دهه 80 (1380) بازسازی شده است. این آرامگاه در ناحیه شهر دشتستان و در جاده برازجان به کازران واقع شده است. بنای گور دختر در سال 1376، به شماره ملی 1897، ثبت و جزو بناهای تاریخی کشور ایران نهاده شد .
بنای تاریخی کوشک اردشیر ساسانی در قسمت شرق آرامگاه دختر کوروش، ساخته شده است. عمارت چرخاب و بردک از دیگر بناهای قدیمی شهر برازجان قرار گرفته است .
کاخ اردشیر ساسانی
کاروانسرای مشیرالملک
شهرستان تنگستان
استان بوشهر با داشتن شهرهای کوچک و بزرگ، قلب اقتصاد تاریخ ایران به شمار میرود. یکی از این شهرها، تنگستان نام دارد که از 2 بخش مرکزی و دلوار تشکیل شده و مرکز آن شهرستان اهرم است ..
به نظر می رسد مردم شهر تنگستان به وسیله شغل هایی نظیر باغبانی، دادوستد با کشورهای حوضه خلیج فارس، کشاورزی، بافتن گلیم و حصیر، ماهیگیری، بافتن عبا و کشتی سازی، امرارمعاش می نمایند. بعلاوه آب مصرفی موردنیاز خود را از قنات، رود و آب انبار تهیه می نمایند. مردم شهر تنگستان سالانه جو، گندم، انواع مرکبات،سبزی ها، انواع خرما و تنباکو را از کشاورزی و باغداری به دست می آورند .
موقعیت جغرافیایی شهر تنگستان
کارشناسان و مهندسان مساحت شهر تنگستان را بالغ بر 1926 کیلومتر مربع تخمین زده اند و نیز برآورد نموده اند که از ناحیه جنوب شرقی به شهر دشتی، از قسمت غرب به خلیج فارس، از بخش شمال به شهر دشتستان، از قسمت شمال غربی به شهر بوشهر، و نیز از طرف جنوب غربی به خلیج همواره فارس متصل شده است.
تاریخچه شهرستان تنگستان
محققان معتقدند که درگذشته در سواحل شهرستان تنگستان، دریاچه هایی قرار داشته که نمی توانستند به راحتی از آن عبور نمایند و نیز خانه ها را در دره های باریکی که بین کو ه ها وجود داشته، طراحی و ساخته اند. به این خاطر نام این منطقه تنگستان است. گویا در زمان های گذشته، این شهر فقط بخشی از سواحل بوشهر بوده اما سال ها بعد، شهرهای باغک، اهرم وبنه گز، به تنگستان اضافه شده اند .
باستان شناسان بر این باورند که قدمت شهر تنگستان به دوران زندیه مربوط می گردد. بعلاوه مانند دیگر شهرهای ایران، مردانی جوانمرد و دلیری داشته و دارد که از همان دوران برای حفظ و امنیت کشور، خالصانه جنگیده اند و در نام و آوازه ایران، سنگ تمام گذاشته اند. گویا در آن موقع فرمانروای بندر ریگ کاروان تاجران را سرقت می نموده و این کار خشن و ناجوانمردانه باعث خشم و ناراحتی کریم خان زند شده است. از این رو ایشان برای نابود کردن این یاغی پست فترت، سپاهی را تشکیل می دهد. مردهای غیور شهرستان تنگستان، کریم خان را در این جنگ کمک می نمایند. طبق اسناد برجای مانده، شهر تنگستان در سال 1206 هجری شمسی، دچار جنگ و خون ریزی بوده است. لطفعلی خان زند با فرمانروای شهر بوشهر که شیخ نصر نام داشته در حال جنگ بوده و بعلاوه با رضاقلی شاهسوند هم درگیر بوده است که خاتمه کریم خان به پیروزی می رسد. کارشناسان معتقدند در زمان سلطنت محمدشاه قاجار، شهر تنگستان دژی محکم بوده است و درخت های نخل، سراسر این شهر را پوشانده و نیز روستاهای این شهر، فاصله کمی با یکدیگر داشته اند. گویا زمانی که ارتش انگلیس به خاطر جریان هرات به بوشهر حمله می نماید، مردم دلاور تنگستان و دشتستان در مقابل آن ها ایستادگی نموده و انگلیسی ها را از بوشهر بیرون می نمایند. اما انگلیسی ها دست از شکست برنداشته و دوباره به بوشهر حمله می نمایند که در نهایت شهر را در اختیار خود می گیرند. به نظر می رسد در آن دوران مردم شهر دشتستان، تنگستانی ها را تنگسیر خطاب می کردند .
زمانی که کشور انگلیس در سال1336 تا 1332 هجری شمسی به بوشهر حمله می نماید، مردم تنگستان با رهبری افرادی چون حسین خان چاه کوتاهی، رئیس علی دلواری تنگستانی و زایر خضرخان اهرمی، در برابر هجوم دشمن ایستادگی می نمایند. در این جنگ، انگلیسی ها به دهکده های دلوار و روستاهای تنگستان خسارت های زیادی وارد می نمایند. بعلاوه تعداد زیادی از درخت های نخل را آتش زده اند. به گفته باستان شناسان، شهرستان تنگستان متشکل از 50 دهکده بوده است و با کشور بحرین تجارت می نموده. بر اساس اسناد برجای مانده، در حدود سال 1330 هجری شمسی روستاهای باغک، ساحلی، خاویز و سمل، از توابع شهر اهرم را تنگستان خطاب نموده و سواحل خلیج فارس را به نام سواحل تنگستان می شناختند .
در جنگ جهانی دوم، شیر مردان تنگستانی در مقابل ارتش بریتانا که قصد ورود به کشور ایران را داشتند ایستادگی نموده و شجاعانه جنگیدند. گفته می گردد که سرپرست نظامی تنگستان در جنگ جهانی دوم، رئیس علی دلاوری بوده است و اشخاصی چون خضرخان اهرمی، ملاعلی تنگستانی و شیخ حسین خان چاه کوتاهی، ازنظر دینی و اسلامی مردم را مطلع می ساختند. ملاعلی تنگستانی از عارفان پرهیزگار آن موقع بوده و مردم را هدایت می نموده و برای حفظ دوستی و یک پارچه بودن مردم تنگستان، زحمات بسکمک کشیده است .
رییسعلی دلاوری
رییسعلی دلاوری از رهبران نامدار شهرستان تنگستان بوده که سرپرستی سپاه ایران در جنگ جهانی دوم در مقابل حمله انگلیسی ها به استان بوشهر را بر عهده داشته است. وی در پیروزی مقابل انگلیسی ها، زحمات بسکمک را کشیده است و خانه ایشان در شهر دلوار که از توابع شهرستان تنگستان است، قرار گرفته است. سال ها بعد خانه ایشان به موزه گردشگری تبدیل شد. وی پس از سال ها مبارزه با انگلیسی ها، نهایت در 34 سالگی به درجه رفیع شهادت نائل می گردد.
شهر دلوار
گفته می گردد در سال 1390 اداره سرشماری، از شهر دلوار آمارگیری به عمل آورد و جمعیت آن را 91000 نفر اعلام نمود است. بر اساس این آمارگیری معین شد که نزدیک به 61000 نفر در دهکده زندگی می نمایند، 30000 نفر در داخل شهر ساکن اند و مابقی جزو ساکنان این شهر نیستند. مذهب مردم این شهرستان شیعه است و به لهجه شیرین تنگ سیری صحبت می نمایند.
ویژگی ها و جاذبه های گردشگری شهرستان تنگستان
در شهرستان تنگستان 2 نوع آب و هوا دارد. بخش های مرکزی، هوا معمولاً گرم و خشک است و ناحیه ساحلی، گرم و مرطوب است .
کوه بیرمی، قلعه دختر و سرخ، کوه های باشکوه و زیبای شهرستان تنگستان هستند که بر این شهر قد علم نموده و خودنمایی می نمایند. بعلاوه تنگ های گروک، باهوش و بهوش جذابیت بخصوصی به این شهر داده است. و نیز رود شور، رود مند، رود بهوش یا اهرم، رود خشک و نیز چشمه های آب گرم، از دیگر جاذبه های گردشگری این شهر به حساب می آیند. بعلاوه شهرستان تنگستان دارای معادن گچ، نفت، شن، سنگ، ماسه است .
رودخانه اهرم
بناهای تاریخی و زیارتی شهرستان تنگستان
امامزاده زید ابن علی گلنگون، امامزاده شاهزاده زکریا در شهرآباد ، امامزاده شاه نعمت الله در شهرآباد، کوشک تاریخی شهرآباد، امامزاده، قنات تاریخی شهرآباد، امامزاده زین الشهدا شهر اهرم، قلعه دختر در شهرآباد، چشمه آب درمانی، رودخانه باهوش اهرم، روستای خائیز، قلعه دختر واقع در کوه شهرآباد، تل کوشک شهرآباد، از دیگر مکان های تاریخی شهرستان تنگستان به حساب می آ یند .
در گردآوری این مقاله، سعی شد تا جامع ترین اطلاعات تاریخی و گردشگری دشتستان و تنگستان را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. منتظر نظرات سازنده شما دوستان خبرنگارانیی هستیم .
منبع: کجارو / safargardi.com / خبرگزاری ایسنا / fa.wikipedia.org