بزرگ ترین زلزله ممکن ، 10 ریشتر هم داریم؟ - رپید دانلود

در تاریخ 22 می سال 1960، زمین لرزه ویرانگری جنوب شیلی را لرزاند. به مدت ده دقیقه زمین به شدت تکان می خورد، به طوری که مردم نمی توانستند روی پاهای خود بایستند. شکاف هایی در جاده ها ایجاد شد و ساختمان ها فروریخت. به نقل از گزارش سازمان زمین شناسی ایالات متحده، یکی از بازماندگان آن زلزله در ابتدا فکر می کرد جنگ سرد به آخرالزمان هسته ای تبدیل شده است.

زمین لرزه والدیویا که نام آن برگرفته از نزدیک ترین شهر به مرکز زمین لرزه است، با بزرگی تقریبا 9.5 ریشتر بزرگ ترین زلزله ثبت شده در تاریخ است. اما آیا زلزله های بزرگ تری نیز ممکن است رخ دهد؟

دانشمندان زمین شناسی می گویند پاسخ مثبت است. اگرچه احتمال وقوع زلزله بزرگ تر بسیار کمتر است. درحالی که زمین لرزه ای به بزرگی بیش از 9.5 ریشتر می تواند اتفاق بیفتد، احتیاجمند آن است که تکه بزرگی از پوسته به یک باره بشکند، یعنی به حرکت گسلی بسیار عمیق و بسیار طولانی احتیاج دارد.

وندی بوهون، زمین شناس زلزله گفت مکان های بسیار کمی روی زمین وجود دارد که چنین چیزی بتواند در آن اتفاق بیفتد. زمین لرزه دارای بزرگی 9.5 ریشتر احتمالا نزدیک حد بالای چیزی است که سیاره می تواند فراوری کند و بزرگی 10 ریشتر بسیار بعید است. بوهون گفت: زلزله ای به این بزرگی برای هالیوود عالی است، اما خدا را شکر برای زمین غیرواقع بینانه است.

روستای خوکانا در کاتماندو نپال پس از زلزله ای ویرانگر. درحالی که بزرگ ترین زمین لرزه ها انرژی بسیار زیادی آزاد می نمایند، حتی زمین لرزه های کوچک وقتی در منطقه ها پرجمعیت دارای ساختمان های آسیب پذیر رخ می دهند، می توانند آسیب زیادی وارد نمایند.

بزرگی زلزله سنجه ای است که مقدار انرژی آزادشده در طول زلزله را نشان می دهد و با شدتی که زلزله احساس می گردد، کمی فرق دارد. شدتی که زلزله احساس می گردد، می تواند تحت تاثیر فاصله فرد از مرکز زلزله و شرایط زمین قرار گیرد. زلزله یکسانی می تواند برای فردی که روی خاک سست ایستاده است، در مقایسه با فردی که روی بستر سنگی محکم ایستاده است، قوی تر احساس گردد.

بزرگی زمین لرزه به سطح کل گسلی بستگی دارد که می شکند. این امر به نوبه ی خود بستگی به این موضوع دارد که گسل تا چه عمقی در پوسته زمین فرو رفته است و تکه ای که شکسته می گردد، به شکل افقی چقدر امتداد دارد.

محدودیت های فیزیکی برای مقدار سطحی که می تواند شکسته گردد، وجود دارد. عمیق ترین گسل ها در منطقه ها فرورانش وجود دارند، یعنی محلی که یک صفحه تکتونیکی به زیر صفحه دیگر می لغزد. اگرچه در عمق بیشتر سنگ ها چنان گرم هستند که حالت نرم دارند که به جای شکستن خم می شوند.

درحالی که زمین لرزه ها می توانند در عمق 800 کیلومتری زیر سطح زمین رخ دهند، بیشتر زمین لرزه های عمیق لرزش چندانی در سطح ایجاد نمی نمایند. زمین لرزه هایی که در چند ده کیلومتر بالای پوسته رخ می دهند، برای مردم خطرناک تر هستند.

هیدی هیوستون، زمین شناس زلزله در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به نقل از لایوساینس می گوید گسل هایی که بیشترین توانایی را در ایجاد زمین لرزه های بزرگ و ویرانگر دارند، گسل های شیبی در نواحی فرورانش هستند. گسل های شیبی که علت نام گذاری آن ها این است که به جای حالت عمودی، حالت مورب دارند، دارای بزرگ ترین سطح سنگی هستند که می توانند درهم گیر نمایند و با ایجاد تنش درنهایت بشنمایند. هیوستون گفت: مقدار صفحه گسل شیبی بزرگ ترین عامل کنترل نماینده حدبیشتر مقدار زلزله است و صفحه های گسل در نواحی فرورانش می توانند بزرگ تر باشند.

یک گسل شیب لغز معمولی که صفحه گسل یا سطحی از گسل را نشان می دهد که می شکند و موجب زلزله می گردد.

اما محدودیت هایی نیز برای طول شکستن گسل وجود دارد. به گفته بوهون، حتی گسل های ناحیه فرورانش به یک باره شکسته نمی شوند و معمولا چیزی مانند کوه زیردریایی یا تغییر در نوع یا هندسه سنگ مانع آن ها می گردد و این امر موجب می گردد بخشی از گسل نسبت به بخشی که مجاور آن قرار دارند، دربرابر تنش مقاوم تر باشد.

هیوستون گفت، عامل دیگری که در بزرگی زلزله نقش دارد، مقدار حرکت یا لغزش گسل است. به عنوان یک قاعده، نواحی کوچک تر گسلی که درحال شکستن است، کمتر از نواحی بزرگ تر می لغزند. بنابراین، درحالی که زمین لرزه 5 ریشتری می تواند چند سانتی متر بلغزد (فاصله ای که احتمالا نمی تواند موجب شکستن سطح زمین گردد) زمین لرزه 9 ریشتری ممکن است حدود 20 سانتی متر یا بیشتر بلغزد. سرجیو بارینتوس، زلزله شناس دانشگاه شیلی که از زلزله بزرگ شیلی جان سالم به در برد، در سال 2016 به ان پی آر گفت، زمین لرزه سال 1960 به علت نحوه کشیده شدن زمین مساحت این کشور را افزایش داد.

درک بزرگی زلزله

مقیاس بزرگی زلزله می تواند به طور ناخواسته تفاوت بین زمین لرزه های بسیار بزرگ را پنهان کند. این مقیاس خطی نیست، بلکه لگاریتمی است. به ازای هر واحدی که افزایش پیدا می نماید، حرکت زمین ده برابر و مقدار انرژی آزادشده 32 برابر بیشتر می گردد. بوهون برای شرح بزرگی زلزله از مثال شکستن یک دسته اسپاگتی استفاده می نماید. اگر شکستن یک رشته اسپاگتی معادل زلزله 5 ریشتری باشد، برای آزاد شدن انرژی زلزله 6 ریشتری باید 32 رشته اسپاگتی را بشکنید. در مقیاس اسپاگتی، مقیاس 7 مانند شکستن 1024 رشته، مقیاس 8 مانند شکستن 32768 رشته و مقیاس 9 مانند شکستن 1048576 است. همان طور که این مثال نشان می دهد، تفاوت بین زلزله 8 و 9 ریشتری ازنظر انرژی که آزاد می گردد، خیلی بیشتر از تفاوت بین زلزله 5 ریشتری و زلزله 6 ریشتری است.

بنابراین افزایش بزرگی زمین لرزه از 9.5 به 9.6 ریشتر، در مقایسه با افزایش بزرگی زمین لرزه از 5.5 به 5.6 ریشتر، مستلزم شکسته شدن سطح بسیار بزرگ تری از یک گسل است.

به علت عدم قطعیت در مقدار گیری ها هنوز بحث های علمی دراین باره وجود دارد که آیا مقدار زمین لرزه سال 1960 دقیقا 9.5 ریشتر بود.

اما برای درک تفاوت های بزرگ در مقدار اعداد ظاهرا کوچک در مقیاس ریشتر، به این موضوع فکر کنید که زمین لرزه 9.5 ریشتری بیش از دو برابر قوی تر از بزرگ ترین زمین لرزه ثبت شده بعدی با بزرگی 9.2 ریشتر است که سال 1964 تنگه پرنس ویلیام را لرزاند.

5858