اسکلت فلزی پیچ و مهره؛ خوب یا بد؟ نکات اجرایی به همراه ویدئو

به گزارش رپید دانلود، اسکلت های فلزی و بتنی دو روش اصلی اسکلت در صنعت ساختمان سازی به شمار می فرایند. اسکلت های فلزی نیز انواعی مانند جوشی و پیچ و مهره ای دارند. اسکلت فلزی پیچ و مهره ای به دلیل ویژگی هایی که دارد مزایای زیادی را در اختیار مهندسان و طراحان قرار می دهد. در این مقاله از ویکی ساختمون قصد داریم که به طور مفصل به بررسی مهم ترین نکات اجرایی اسکلت فلزی پیچ و مهره می پردازیم.

اسکلت فلزی پیچ و مهره؛ خوب یا بد؟ نکات اجرایی به همراه ویدئو

طراحی، نظارت و اجرای سازه فلزی پیچ و مهره ای را به بهترین ها بسپارید

اسکلت فلزی پیچ و مهره چیست؟

قبل از بررسی نکات اجرایی بد نیست درک بهتر از این سازه ها داشته باشیم. شاید نام این نوع از اسکلت خود گویای همه چیز باشد و نیاز چندانی به معرفی نداشته باشد اما در هر صورت سازه فلزی پیچ و مهره ای یکی از روش رایج در ساخت اسکلت های فلزی است که در آن برای اتصال از پیچ و مهره هایی مخصوص استفاده می کنند. در گذشته استفاده از این سازه ها بیشتر در ساختمان بزرگ و صنعتی مشاهده می گردد اما چندی سال است پای آن به ساختمان ها و برج های مسکونی نه چنان بزرگ هم جذب شده است.

اسکلت فلزی پیچ و مهره ای بهتر است یا جوشی؟

اگر بخواهیم در مورد بهتر بودن یکی از این دو اظهار نظر کنیم باید آن ها را از نظر هزینه، کیفیت زمان، تعمیرات و سایر فاکتورها مورد بررسی قرار دهیم. اسکلت های فلزی جوشی از نظر هزینه های اولیه مصالح مورد نیاز کمتر است؛ اما از طرفی هم سرعت و سادگی بالای اسکلت فلزی پیچ و مهره ای برای بسیاری به این هزینه کمتر می چربد.

از نظر مقاومت و کیفیت نیز باید عنوان داشت که کیفیت اسکلت های فلزی تا حدود زیادی به نوع اتصالات و کیفیت آن ها بستگی دارد. به طور کلی کیفیت ساخت اسکلت های پیچ و مهره ای از درجه بالاتری نسبت به اسکلت های بتنی و جوشی برخوردار است چرا که کلیه عملیات ساخت این نوع اسکلت ها در محل کارخانه و به دور از عوامل محیطی مخرب انجام می گیرد.

جوشکاری روی قطعات در کارخانه ساخت با ماشین آلات پیشرفته و صنعتی انجام می گیرد در صورتی که جوشکاری در اسکلت های جوشی در محل اجرا با دستگاه های جوش دستی و در معرض عوامل محیطی است در سازه های بتنی نیز به دلیل عدم اجرا صحیح مراحل میلگرد گذاری و بتن ریزی معمولاً کیفیت اجرا پایین آمده، مقاومت و استحکام سازه نسبت به محاسبات در عمل از میزان کمتری برخوردار می گردد.

در مورد تعمیرات و نکات اجرایی هم باید خاطر نشان کرد هنگامی که ساختمان های فولادی جوشی دچار آسیب گردد، تعمیرات را فقط می توان با برش قطعات و دوباره وصله کردن انجام داد. این یک فرایند چالش برانگیز است. اگر یک اسکلت فلزی پیچ و مهره دچار آسیب گردد، باز کردن و جایگزینی اعضای اسکلت سوله از محل کارگاه کار ساده ای است و به هیچ فرایند برش، جوشکاری، یا پانچی نیاز نیست.

مراحل اجرای اسکلت فلزی پیچ و مهره ای

اسکلت های فلزی جوشی و پیچ و مهره ای علی رغم شباهت ها، تفاوت هایی هم در روش اجرا با یکدیگر دارند. در ادامه به شرح مراحل اجرای اسکلت فلزی پیچ و مهره ای پرداخته شده است. ترتیب مراحل اجرای اسکلت فلزی پیچ و مهره به صورت زیر است.

  • طراحی سازه فلزی
  • ساخت فونداسیون
  • نصب ستون ها
  • نصب تیرها
  • نصب سیستم کف

چک لیست های ساخت و اجرای اسکلت فلزی با اتصالات پیچ و مهره ای

  1. چک لیست ساخت اسکلت فلزی (با اتصالات پیچ و مهره)
  2. چک لیست نصب اسکلت فلزی (با اتصالات پیچ و مهره)

طراحی و نقشه اجرای اسکلت فلزی پیچ و مهره ای

اولین گام برای اجرای این نوع از اسکلت طراحی سازه مورد نظر بر اساس استانداردهای جهانی است. نقشه های ساخت و ساز باید گرید و قطر تمام پیچ و مهره ها و واشر های مورد نیاز برای ساخت و ساز را نشان دهند. نقشه ها باید نشان دهند که آیا اتصال نوع اصطکاکی یا اتکایی مورد نیاز است یا خیر.

ساخت فونداسیون

اجرای فونداسیون ساختمان باید به طور کاملاً فنی و دقیق روی زمین با مقاومت کافی و کنترل شده، با خاک کاملاً متراکم و دارای دانه بندی و جنس مطلوب باشد تا احیاناً مسئله نشست و لغزش در پی رخ ندهد. به جرات می توان گفت که خرابی در فونداسیون ساختمان ها، همواره به دلیل گسیختگی خاک زیر آن صورت می گیرد و واژگونی در اثر بلند شدن پی بسیار کم پیش می آید.

برای اجرای یک پروژه اسکلت فلزی نخست ساخت پی مناسب است که در کلیه پروژه ها تقریباً یکسان اجرا می گردد، باید توجه داشت که از قبل نقشه فونداسیون را روی زمین پیاده کرد و برای پیاده کردن دقیق آن بایستی جزییات لازم در نقشه معین شده باشد. از جمله سازه به یک شبکه متشکل از محورهای عمود بر هم تقسیم شده باشد و موقعیت محورهای مزبور نسبت به محورها یا نقاط معینی نظیر محور جاده، بر زمین بر ساختمان مجاور و غیره معین شده باشد.

ترسیم مقاطع و نوشتن رقوم زیر فونداسیون، رقوم روی فونداسیون، ارتفاع قسمت های مختلف پی، معینات بتن مگر، معینات بتن، نوع و قطر و طول کلی که برای بریدن میلگردها مورد نیاز است باید در نقشه معین باشد. قبل از پیاده کردن نقشه روی زمین اگر زمین ناهموار باشد یا دارای گیاهان و درختان باشد باید نقاط مرتفع و غیر تراز که مورد نظر است برداشته گردد و محوطه از کلیه گیاهان و ریشه ها پاک گردد.

پس از این کار، یکی از محورها را (محور طولی یا عرضی) که موقعیت آن روی نقشه معین است، بر روی زمین، حداقل با دو میخ در ابتدا و خاتمه پیاده می کنیم که به این امتداد محور مبنا گفته می گردد. حال سایر محورهای طولی و عرضی را از روی محور مبنا از طریق میخ چوبی یا فلزی روی زمین معین می کنیم.

برای خاکبرداری محل فونداسیون ها به ارتفاع خاکبر داری نیازمندیم و در صورتی که اگر زمین دارای پستی و بلندی جزئی باشد باید نقطه ای به صورت مبنا در محل کارگاه معین گردد که این نقطه به وسیله بتن و میلگرد در نقطه ای که دور از آسیب باشد ساخته می گردد. به طور کلی مراحل اجرای فونداسیون اسکلت فلزی پیچ و مهره ای را می توان در چند مرحله زیر خلاصه کرد.

  • پی کنی و گودبرداری
  • اجرای بتن مگر
  • آرماتوربندی
  • قالب بندی
  • بتن ریزی

نصب ستون ها

گام بعدی در اجرای اسکلت فلزی پیچ و مهره ای، نصب ستون ها و اتصال آن ها به فونداسیون است. بیس پلیت ها در این خصوص نقش مهمی ایفا می کنند. بیس پلیت در واقع صفحه ای است فلزی (از جنس ورق سیاه) که از یک سمت و با بتن و از سمت دیگر با ستون درگیر است. پس از خشک شدن بتن بیس پلیت را روی فونداسیون قرار داده و توسط پیچ و مهره پلیت را در جای خود ثابت می کنند.

نکته مهم در این خصوص این است که اتصال بین فونداسیون و بیس پلیت (صفحه کف ستونی) باید کامل و هیچ گونه فاصله میان آن ها وجود نداشته باشد. بدین منظور ماده ای متشکل از آب، سیمان، ماسه و یک سری افزودنی های دیگر که به آن گروت می گویند را در فضای خالی میان بیس پلیت و فونداسیون تزریق می کنند.

در گام بعدی ستون ها با استفاده از ماشین آلات سنگینی مانند جرثقیل روی بیس پلیت قرار داده می گردد. سپس با استفاده از اتصالان پیچ و مهره ای مخصوص اتصال میان این دو را برقرار می کنند.

نصب تیرها

مقاطع مختلفی از تیرهای پیش ساخته در ساخت سازه فلزی چند طبقه استفاده می گردد. تیرها معمولاً بارها را از کف و سقف به ستون ها منتقل می کنند. تیرهای فولادی می توانند تا 18 متر طول داشته باشند، اما معمولی ترین دامنه تیرهای فولادی از 3 متر تا 9 متر است.

اتصالات ستون به تیر و اتصالات تیر به تیر برقرار می شوند. انواع اتصال ستون به پرتو وجود دارد که بر اساس نوع بارهای تحمیل شده از ستون به تیر، انتخاب می شوند. به عنوان مثال، اگر مفصل فقط تحت بارهای قائم واقع شده است، از اتصالات ساده استفاده می گردد که نمونه هایی از آن ها در شکل زیر نشان داده شده اند.

از طرفی هم در صورتی که نقطه اتصال میان ستون و تیر تحت تأثیر هر دوی نیروها و بارهای قائم و پیچشی قرار بگیرند، در این صورت باید صفحات خاتمهیی کامل (full depth end plate) و صفحات خاتمهیی بسط داده شده (extended end plate) استفاده شوند که در شکل زیر نیز نشان داده شده اند.

نصب سیستم کف

انواع مختلفی از سیستم های کف وجود دارد که می توانند در ساخت سازه های فلزی مورد استفاده قرار گیرند. کف ها معمولاً در هنگام ساخت تیرها نصب می شوند. سیستم های کف نه تنها بارهای اعمال شده قائم را تحمل می کنند بلکه مانند دیافراگم عمل می کنند و در برابر بارهای جانبی از خود مقاومت نشان می دهند.

نکات اجرایی اسکلت فلزی پیچ و مهره

  1. طول پیچ ها باید به گونه ای باشد که یک قسمت معین رزوه در بالای مهره نمایان باشد و حداقل یک دندانه رزوه به علاوه رزوه خاتمهیی که در حال اجرا است، پس از محکم کردن زیر مهره واضح باشد. یک واشر باید در قسمت چرخشی استفاده گردد که عموماً مهره و طول پیچ باید برای این امر مناسب باشد.
  2. اندازه اسمی سوراخ پیچ (به غیر از سوراخ در یک ورق پایه) باید 2 میلی متر بزرگ تر از قطر پیچ اسمی برای یک پیچ با قطر کمتر از 24 میلی متر و نه بیشتر از 3 میلی متر برای پیچ های قطر بیش از 24 میلی متر باشد.
  3. در مورد اتصالات اتکایی تمام روغن ها، خاک، زنگ زدگی و هر گونه نقص دیگر روی سطوح تماس باید قبل از نصب قطعات به هم تمیز شوند.
  4. در اتصالات اصطکاکی سطوح تماس باید از رنگ، لعاب یا گالوانیزه آزاد باشد، مگر اینکه ضریب اصطکاک چنین پوششی منظور شده باشد.
  5. قبل از نصب پیچ ها، مهره باید در رزوه ها چرخانده گردد تا اطمینان حاصل گردد که هیچ نقصی وجود ندارد که مانع فرایند سفت شدن گردد.
  6. پیچ ها باید از طریق سوراخ ها پس از هماهنگی از یک جهت وارد شوند که مهره آسان ترین دسترسی برای بسته شدن را داشته باشد.
  7. نکته دیگر این است که یک واشر با اندازه مناسب باید قبل از قرار دادن روی مهره ها بر روی رزوه طولانی قرار داده گردد. در صورتی که قطعات فولادی با سوراخ ها پرچی یا بزرگ به هم وصل شوند، واشر های سخت شده یا واشر های صفحه ای باید تحت هر دو سر پیچ و مهره استفاده شوند.

انواع اتصالات در اسکلت فلزی پیچ و مهره

بسته به مکان و نوع سازه، از اتصالات مختلفی از نظر شکل و اندازه در متصل کردن اجزای مختلف اسکلت فلزی استفاده می گردد. ویدیوی زیر انواع این اتصالات را به بهترین نحو نشان می دهد.

سخن آخر

اسکلت های فلزی پیچ و مهره ای با توجه به مزایای و ویژگی هایی که در اختیار طراحان و مهندسان قرار می دهند در سال های اخیر روز به روز در حال محبوب تر شدن هستند. مراحل اجرای اسکلت فلزی پیچ و مهره ای و مهم ترین نکات و استانداردها اجرایی در مورد آن ها در این مقاله مورد بحث قرار گفت. خشنود خواهیم شد در بخش نظرات پرسش ها و نکات خود را با ما در میان بگذارید.

منبع: ویکی ساختمان
انتشار: 20 شهریور 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: rapidownload.ir شناسه مطلب: 452

به "اسکلت فلزی پیچ و مهره؛ خوب یا بد؟ نکات اجرایی به همراه ویدئو" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "اسکلت فلزی پیچ و مهره؛ خوب یا بد؟ نکات اجرایی به همراه ویدئو"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید